Ngày 6/10, tại Đồng Tháp, Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với UBND tỉnh Đồng Tháp tổ chức hội nghị "Thúc đẩy nông nghiệp sinh thái và chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm nhằm ứng phó biến đổi khí hậu, tăng cường đa dạng sinh học và cải thiện sinh kế”, với sự hỗ trợ của Tổ chức quốc tế về bảo tồn thiên nhiên (WWF) và Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên Hợp quốc (FAO).
Theo dự báo của Ủy ban Liên chính phủ về biến đổi khí hậu có khoảng 40% diện tích của đồng bằng sông Cửu Long - vựa lương thực quốc gia có thể sẽ bị ngập do mực nước biển dâng tới 1m, đe dọa sinh kế của hơn 17 triệu người dân. Những thách thức đan xen mà hệ thống thực phẩm đang phải đối mặt như biến đổi khí hậu, mất đa dạng sinh học và mất an ninh lương thực chỉ có thể được giải quyết thông qua hành động hợp tác đa chủ thể.
Nông nghiệp sinh thái mở ra một hướng tiếp cận mạnh mẽ, toàn diện, tích hợp tri thức bản địa với khoa học hiện đại và các nguyên lý sinh thái học góp phần chuyển đổi hệ thống thực phẩm có khả năng chống chịu, bền vững và công bằng hơn. Hội nghị lần này là bước đi cụ thể hóa các cam kết quốc tế của Việt Nam, từ mục tiêu phát thải ròng bằng 0 tại COP26 đến tuyên bố về nông nghiệp bền vững tại COP28, khẳng định quyết tâm chuyển đổi hệ thống lương thực minh bạch, trách nhiệm và bền vững.
Ông Vinod Ahuja, Trưởng đại diện FAO tại Việt Nam nhấn mạnh, sự kiện này đánh dấu một cột mốc quan trọng trong hành trình chung của chúng ta nhằm xây dựng các hệ thống thực phẩm bền vững và có khả năng chống chịu ở Việt Nam. Đặc biệt, phiên tọa đàm đa bên là minh chứng rõ ràng cho cam kết của chúng ta trong việc biến chính sách thành hành động cụ thể. Nhờ thúc đẩy đối tác công - tư mạnh mẽ hơn và huy động nguồn lực, chúng ta có thể tiếp nối những thành tựu của đất nước và đảm bảo rằng ngành nông nghiệp Việt Nam được trang bị đầy đủ để ứng phó với tác động của biến đổi khí hậu, hướng đến một tương lai tốt đẹp hơn cho người dân.
Thúc đẩy nông nghiệp sinh thái và chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm nhằm ứng phó biến đổi khí hậu
Việt Nam được xem là quốc gia tiên phong trong khu vực ASEAN về lồng ghép nông nghiệp sinh thái vào các chiến lược phát triển. Ngay trong Hướng dẫn chuyển đổi nông nghiệp sinh thái được ASEAN ban hành năm 2024, Việt Nam đã được ghi nhận là một hình mẫu tích cực. Điều này không phải ngẫu nhiên mà đến từ những chính sách táo bạo của chính phủ. Một trong những minh chứng rõ ràng nhất là Kế hoạch hành động quốc gia về chuyển đổi hệ thống lương thực minh bạch, trách nhiệm và bền vững đến năm 2030 (Quyết định 300/QĐ-TTg năm 2023).
Phát biểu tại hội nghị, PGS.TS Đào Thế Anh, Chủ tịch Hội Khoa học phát triển nông thôn Việt Nam (PHANO) cho biết, nông nghiệp sinh thái giữ vai trò nền tảng cốt lõi của kế hoạch này, song hành cùng mục tiêu xây dựng chế độ ăn lành mạnh cho người dân. Chính sách này không chỉ định hình tương lai của nền nông nghiệp mà còn hướng đến sức khỏe cộng đồng.
PGS.TS Đào Thế Anh đã đề xuất các giải pháp mang tính đột phá nhằm thúc đẩy nông nghiệp sinh thái phát triển mạnh mẽ tring thời gian tới. Theo đó, bên cạnh nguồn vốn nhà nước, cần thu hút mạnh mẽ các nguồn lực tư nhân, các tổ chức quốc tế và đặc biệt là tài chính xanh. Tài chính xanh bao gồm các quỹ đầu tư vì môi trường và các gói tín dụng ưu đãi có thể là "đòn bẩy" để nông dân và doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư vào nông nghiệp sinh thái.
Đồng thời, cần thúc đẩy hợp tác công - tư (PPP): các mô hình PPP có thể tạo ra chuỗi giá trị bền vững, nơi doanh nghiệp cung cấp công nghệ, thị trường và nhà nước tạo hành lang pháp lý thuận lợi, còn người nông dân là chủ thể sản xuất.
Tại phiên thảo luận, các đại biểu đã trao đổi về việc xây dựng chính sách hỗ trợ cụ thể cho nông dân chuyển đổi sang nông nghiệp sinh thái. Các mô hình hợp tác vùng và khu vực cũng được đưa ra bàn thảo nhằm tạo ra sức mạnh tổng hợp, góp phần đưa Việt Nam trở thành một trong những quốc gia tiên phong trong khu vực về nông nghiệp sinh thái và chuyển đổi hệ thống lương thực bền vững.