Bộ Khoa học và Công nghệ vừa có Quyết định 2985/QĐ-BKHCN ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Cam kết tự nguyện của Việt Nam “Thúc đẩy nghiên cứu khoa học và công nghệ phục vụ bảo vệ môi trường và phát triển bền vững kinh tế biển” tại Hội nghị Đại dương Liên Hợp Quốc lần thứ ba (UNOC-3).
Mục đích ban hành kế hoạch là cụ thể hóa Cam kết tự nguyện của Việt Nam tại Hội nghị UNOC-3 thành các nội dung nhiệm vụ khoa học và công nghệ thiết thực, có khả năng đo lường, đồng thời tăng cường chuyển giao công nghệ và hợp tác quốc tế, phù hợp với chức năng, nhiệm vụ và điều kiện, tình hình thực tiễn của Bộ Khoa học và Công nghệ.
Kế hoạch nêu 3 nhóm nhiệm vụ trọng tâm.
Một là phát triển khoa học và công nghệ biển làm nền tảng cho tiếp thu, làm chủ công nghệ tiên tiến. Theo đó, nghiên cứu cơ bản và nghiên cứu ứng dụng về hệ sinh thái biển, sinh học biển, tai biến thiên nhiên (bão, sóng thần, động đất).
Ứng dụng công nghệ tiên tiến, đột phá (như AI, dữ liệu lớn, IoT) nhằm hỗ trợ công tác phục hồi, tái tạo, quan trắc và bảo vệ tài nguyên – môi trường biển, đảo, quan trắc và cảnh báo thiên tai, biến đổi khí hậu.
Nghiên cứu, phát triển công nghệ xanh, năng lượng tái tạo phục vụ kinh tế biển. (Ảnh minh họa)
Nghiên cứu, phát triển công nghệ xanh, năng lượng tái tạo phục vụ kinh tế biển; công nghệ kiểm soát và xử lý ô nhiễm biển (rác thải nhựa, nguồn thải từ đất liền, cảng biển).
Đồng thời, hỗ trợ doanh nghiệp đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực khai thác, nuôi trồng thủy sản, dịch vụ biển theo hướng xanh và bền vững.
Hai là thúc đẩy và nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế. Cụ thể, tăng cường hợp tác với các đối tác chiến lược, lồng ghép mục tiêu nghiên cứu biển vào các cơ chế song phương và đa phương (Nhật Bản, Hàn Quốc, ASEAN, UNESCO/IOC, EU...).
Thúc đẩy ngoại giao khoa học (science diplomacy), nâng cao vị thế và tiếng nói của Việt Nam trong các sáng kiến toàn cầu về đại dương.
Thúc đẩy vai trò của Ủy ban Hải dương học liên Chính phủ Việt Nam (IOC VN) trong việc nâng cao hiểu biết và hợp tác nghiên cứu về đại dương, giảm thiểu rủi ro thiên tai và ứng phó với biến đổi khí hậu.
Ba là nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và tăng cường chuyển đổi số trong lĩnh vực khoa học và công nghệ biển. Cụ thể là phát triển đội ngũ nhà khoa học, nhất là nhà khoa học trẻ thông qua các chương trình tài trợ, hỗ trợ của Quỹ Phát triển Khoa học và Công nghệ quốc gia.
Đào tạo và bồi dưỡng nhân lực số cho khoa học biển: tổ chức khóa tập huấn, chuyên sâu về khoa học dữ liệu, công nghệ số và trí tuệ nhân tạo (AI) ứng dụng trong nghiên cứu biển.
Hỗ trợ các nhóm nghiên cứu liên ngành về AI và dữ liệu biển, gắn kết giữa viện nghiên cứu và trường đại học.
Bộ Khoa học và Công nghệ yêu cầu các đơn vị trực thuộc Bộ rà soát, chỉ đạo tổ chức thực hiện Kế hoạch triển khai tại các đơn vị, đưa các nội dung thực hiện vào chương trình, kế hoạch công tác hàng năm để chỉ đạo, tổ chức thực hiện, bảo đảm chất lượng và bao quát tất cả các lĩnh vực theo chức năng, nhiệm vụ, trong đó, cần xác định rõ lĩnh vực trọng tâm.